Wat is het verschil tussen bijen en wespen?
Wat zijn bijen?
In Nederland vliegen bijna 350 soorten verschillende soorten wilde bijen rond. Al deze bijen hebben nectar en stuifmeel nodig als voedsel om van te leven en het nageslacht mee te voeden. Doordat ze hierbij van bloem naar bloem vliegen spelen bijen een belangrijke rol in de bestuiving.
De meeste van de wilde bijensoorten hebben een solitaire levenswijze. Dat wil zeggen dat er geen volk met een koningin en werksters zijn, alleen mannetjes en vrouwtjes. Als de paring heeft plaatsgevonden zoekt het vrouwtje een geschikte plek om een nestje te maken. Bijvoorbeeld in een bijenhotel, een leeg muizenholletje of een rietstengel, maar vaker nog in een zelf gegraven gangetje in de grond.
De welbekende honingbij maakt wel onderdeel uit van een bijenvolk met een koningin, werksters, darren (mannetjesbijen) en nieuwe koninginnen. Omdat honingbijen door een imker worden verzorgd in een bijenkast of -korf, worden deze officieel niet tot de wilde bijen gerekend, maar dat wil niet zeggen dat je ze niet in het wild kunt tegenkomen!
Naast honingbijen zijn hommels zijn de enige andere bijen die in een kolonie leven. Als de hommelkoningin in het voorjaar uit haar winterslaap komt en op zoek gaat naar een goede plek om een nestje te beginnen, is zij de zomer ervoor al bevrucht. Als ze een geschikt nestje heeft gevonden begint ze met nectar en stuifmeel verzamelen als voedsel voor de eerste larven die na een week of twee uitgroeien tot haar eerste lading werksters. Deze werksters zorgen voor de volgende generaties larven, maar leggen zelf geen eitjes. Als de kolonie groot genoeg is, legt de koningin een ander soort eitjes. Uit deze eitjes ontstaat een generatie van nieuwe koninginnen en mannetjesbijen, darren. De darren paren met de nieuwe koninginnen die vervolgens in winterslaap gaan tot het volgende voorjaar, de darren, werksters en oude koninginnen sterven aan het einde van het seizoen.
Een honingbij wordt een stuk ouder dan familielid de hommel. Dit komt omdat honingbijen de verzamelde nectar en stuifmeel niet alleen direct gebruiken als voedsel, maar hier ook een wintervoorraad uit aanleggen in de vorm van honing. Een honingbijkoningin kan wel 5 of 6 jaar oud worden.
Wat zijn wespen?
Wanneer we het over wespen hebben bedoelen we meestal de als vervelend ervaren ‘limonadewespen’. Dit zijn over het algemeen de veel voorkomende en nauwelijks van elkaar te onderscheiden gewone- en Duitse wesp. Slechts 2 van de bijna 500 wespensoorten die in Nederland voorkomen. Net als bijen hebben ook de meeste wespen een solitaire levenswijze. 11 soorten, waaronder de gewone- en Duitse wesp, leven net als de honingbij en hommels in een kolonie. Net als bij de hommels overleven van deze kolonies alleen de jonge, bevruchte koninginnen de winter waarna zij in het voorjaar een nieuw volk stichten.
Je zou het niet denken, maar eigenlijk zijn wespen hele nuttige dieren. Waar bijen zich aan een strikt vegetarisch dieet van nectar en stuifmeel houden, zijn wespen vooral vleeseters. En dan met name andere insecten als vliegen, dazen en muggen. Een volk met 5000 wespen vangt per dag wel 80.000 andere insecten om de larven mee te voeden. De larven scheiden op hun beurt een zoete vloeistof die de volwassen dieren eten en waar ze een beetje verslaafd aan zijn.
Als de koningin medio augustus stopt met het leggen van eieren komen er geen nieuwe larven meer. De werksters raken niet alleen werkeloos, maar missen ook hun drug, het verslavende zoete stofje wat de larven afscheiden. Als rasechte junks gaan ze op zoek naar een alternatief en vinden dat in onze lekkere zoete dranken en gebakjes. Het moment dat wij de wespen echt lastig gaan vinden.
Een wesp van de buitencategorie is de hoornaar. En dan vooral in grootte als geluid. Waar een limonadewesp 1 á 1,5cm wordt (een koningin is met 2cm iets groter), is een Europese hoornaar wel 2x zo groot. Een werkster of dar wordt tussen en 3 en 3,5cm, een koningin kan wel 4cm worden.
